Jak błędy poznawcze wpływają na nasze doświadczanie rzeczywistości?
Co jest moim zdaniem absolutnie nie dobrą porażką w dzisiejszym świcie? Fałszywe wiadomości, zakłamywanie rzeczywistości, uleganie populizmowi, mediowi pseudospecjaliści i nawał teorii spiskowych w Internecie. A jeszcze większą porażką jest to, że..
… nie mamy żadnej linii obrony przed tymi wszystkimi zjawiskami. Nie pomogą narzędzia wykorzystujące sztuczną inteligencje czy kary za fake newsy. Czy w takim razie nie ma dla nas żadnej nadziei? Absolutna porażka?
Łukasz Sakowski, doktorat biologii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i twórca bloga totylkoteoria.pl ma dobrą radę:
To, czego moim zdaniem bardzo brakuje w polskich szkołach, to nauczanie o błędach poznawczych, rozpoznawaniu ich i demaskowaniu. Niewiele działań edukacyjnych mogłoby w tak prosty sposób i niewielkim kosztem wspomóc nas w walce z fake newsami, fałszowaniem rzeczywistości, uleganiem populizmowi i epidemiami teorii spiskowych w Internecie, jak uczenie o „zaułkach logiki”, które na pierwszy rzut oka mogą się wydawać sensowne.
Z taką tezą zgadza się mnóstwo innych osób, ale w naszej szkolnej rzeczywistości co innego niż zdroworozsądkowe podejście jest ważniejsze.
Zgodnie z powyższą myślą Łukasz wyjaśnia w swoim artykule, czym są błędy poznawcze, które w efekcie prowadzą nas do głupoty, pomyłek czy porażek. A w szczególności pozwalają nam bezkrytycznie akceptować różne informacje bez wnikania w ich sens, logikę, prawdziwość. Porażka, co nie? 😉
Błąd poznawczy to „błędy we wnioskowaniach i rozumowaniach, które charakteryzują się wyraźnymi prawidłowościami. Ludzie na ogół działają racjonalnie, a każdy przypadek niespełnienia wymogu racjonalności jest rezultatem „ingerowania” we wnioskowania i procesy decyzyjne emocji takich jak nienawiść, strach lub sympatia.” [1]. Niestety u większości osób można zaobserwować ich występowanie. Warto wiedzieć o takim zjawisku, bo wiedza i zrozumienie z czego wynikają i jak się objawiają to podstawa do radzenia sobie z nimi.
Obszerną listę błędów poznawczych z krótkim objaśnieniem znajdziecie na Wikipedii. Ja zachęcam do lektury artykułu, w którym Łukasza szerzej i na przykładach objaśnia niektóre z nich. Artykuł okraszony cudnymi rysunkami Aleksandry Herzyk, z których jeden pozwoliłem sobie poniżej udostępnić.
Przejdź do artykułu
 |
| Herzyk |
źródła:
[1] https://www.granicenauki.pl
